Zowel het wonen in een stad als in een dorp heeft zo zijn voordelen. Dat geldt niet alleen voor leefcomfort en voorzieningen, ook je gezondheid kan beïnvloed worden door je omgeving. Ben je opgegroeid tussen uitgestrekte weilanden of bracht je als kind veel tijd buiten door in de natuur? Dan is het goed mogelijk dat je later minder snel last krijgt van vervelende allergieën.
Uit verschillende onderzoeken blijkt dat mensen die opgroeien in een natuurlijke omgeving daadwerkelijk minder vaak allergieën ontwikkelen. Hoe zit dat precies? NTR Wetenschap praat over dit vraagstuk met immunoloog Hermelijn Smits. „Allergieën nemen sterk toe bij jonge kinderen, maar dit geldt niet overal. Op uitgestrekte plattelandsgebieden, en met name onder kinderen die opgroeien op een boerderij, is er helemaal geen toename van allergieën en astma te zien.”
Minder kans op allergieën
Dat fenomeen trok de aandacht van onderzoekers: dit leek de plek waar iets bijzonders gebeurde, waar mogelijk een beschermend effect op het immuunsysteem aanwezig was. „Hier gebeurt wat, hier moeten we meer van weten. Wat zit hier dat mogelijk een beschermend effect kan hebben?” zegt de immunoloog.
Het idee is dat de oplossing letterlijk in de lucht zit. „Uit onderzoek blijkt dat kinderen die in hun eerste en negende levensjaar dagelijks een half uurtje in de koeienstallen van een boerderij doorbrengen, hier met name tegen beschermd zijn”, benadrukt Smits. Blootstelling aan de stoffen van de lucht van de boerderij lijkt het immuunsysteem te trainen en te versterken, met als gevolg een minder grote kans op allergieën.
Opgroeien op een boerenbedrijf
Vooral het opgroeien op een boerenbedrijf blijkt je dus immuun te maken voor veel verschillende kwalen, waaronder astma. Smits: „Bij familiebedrijven waar de boer met zijn gezin woont en iedereen meewerkt, gebeurt dit vaak op een natuurlijke manier.”
De lucht in zo’n stal is goed voor voor ieders immuunsysteem, maar vooral voor die van kinderen. „Een kind wordt als het ware in een wippertje bij de poel gezet terwijl de ouders hooi opschudden en voor de dieren aan het zorgen zijn. Op die manier komt het kind in aanraking met allerlei microben en stoffen uit de lucht, waardoor het immuunsysteem op een natuurlijke manier wordt blootgesteld en versterkt”, zegt Smits.
De stoffen in de omgeving van een boerderij
Maar hoe zit dat dan precies? Welke stoffen zorgen voor zo’n goed immuunsysteem? Dat heet ook wel ‘boerderijstof’. Boerderijstof klinkt misschien niet uitnodigend en dat klopt enigszins: het is ook geen frisse lucht. Het zit vol plantenresten, dode schimmels en bacteriën. Zodra je de stal binnenstapt, adem je het allemaal in. Op het eerste gezicht lijkt dat allesbehalve gezond en inderdaad, mensen die dichtbij veehouderijen wonen hebben iets vaker longontstekingen en een lagere longfunctie, stelt het Longfonds.
Toch ziet het Longfonds ook dat het stof voor kinderen een onverwachts voordeel blijkt te hebben. Wie opgroeit op een boerderij of dichtbij dieren woont, krijgt minder vaak astma of een neusallergie. Boerderijstof lijkt het immuunsysteem van deze kinderen op een natuurlijke manier te trainen.
Kunnen we dat beschermende effect nabootsen?
Wetenschappers zijn nu benieuwd of ze dat beschermende effect kunnen nabootsen. Het doel: een behandeling ontwikkelen die ook kinderen in de stad kan helpen astma en allergieën te voorkomen, zonder dat ze tussen de koeien hoeven te spelen.
Hoe dat effect kan worden nagebootst, onderzoekt ook immunoloog Smits: „Het zou kunnen met een pilletje. Je zou ook kunnen denken aan iets wat je verstuift in de neus. Zo’n pilletje of neusspray zou vooral op jonge leeftijd al aan kinderen gegeven kunnen worden om allergieën te voorkomen op latere leeftijd. Maar de ontwikkeling daarvan gaat nog even duren.”
Hoe werkt het immuunsysteem?
Smits vertelt waarom die stallucht vooral voor kinderen essentieel is: „Jonge kinderen moeten hun immuunsysteem nog volledig ontwikkelen. De eerste duizend dagen zijn daarbij het belangrijkst. Kom je in die periode in aanraking met verschillende micro-organismen, dan leert het immuunsysteem een drempelwaarde op te bouwen: bij lage prikkels blijft het rustig, en pas bij grotere prikkels komt het echt in actie.”
In het lab ontdekten wetenschappers dat boerderijstof de longen een soort extra beschermlaag geeft. De bekleding wordt sterker en dichter, waardoor allergenen minder makkelijk binnenkomen. Daarnaast lijken luchtweginfecties minder heftig te verlopen. Dat is belangrijk, want jonge kinderen die zware longinfecties krijgen, hebben later een grotere kans op astma.
Beloftes over collageen blijken misleidend: hoe zit dat?
Wetsvoorstel ‘verheerlijking terrorisme’ al zeker 6800 reacties
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
