Geen concentratie meer na een dag thuiswerken? Dat kan ook liggen aan de luchtkwaliteit in huis.
Foto: Getty Images
Wie denkt aan gezondheid, denkt vaak aan voeding, beweging of voldoende slaap. Maar een cruciaal aspect blijft opvallend vaak buiten beeld: de lucht die we binnenshuis inademen. Dat is opmerkelijk, aangezien we zo’n 80 procent van onze tijd binnen doorbrengen. Hoe slecht is die binnenlucht nu eigenlijk? En wat kunnen we ertegen doen?
We spenderen veel tijd binnenshuis. Dus het kan niet anders, of het speelt ook een rol in onze gezondheid. Toch beschouwt slechts 13 procent van de Nederlanders een gezond binnenklimaat als een belangrijk onderdeel van hun gezondheid. Dat blijkt uit recent consumentenonderzoek van Gezond Binnen.
Langdurige blootstelling aan ongezonde binnenlucht
De lucht in huis is viezer dan je zelf denkt. Binnenlucht bevat vaak meer verontreinigende stoffen dan veel mensen vermoeden. Fijnstof, stikstofoxiden, kookdampen en schoonmaakmiddelen kunnen klachten kan veroorzaken zoals hoofdpijn, vermoeidheid, prikkelende ogen of luchtwegproblemen. Langdurige blootstelling kan zelfs leiden tot chronische aandoeningen als astma. Milieuvervuiling wordt zelfs in verband gebracht met vruchtbaarheidsproblemen.
Wat het binnenklimaat zo verraderlijk maakt, is dat vervuiling vaak onzichtbaar is. Slechte lucht wordt zelden direct herkend. Mensen linken hun klachten zelden aan de kwaliteit van de lucht in huis. Dat blijkt ook uit het onderzoek: bijna de helft van de respondenten ervaart gezondheidsklachten die mogelijk te maken hebben met het binnenklimaat, maar herkent het verband niet of nauwelijks.
Kleine gedragsveranderingen, zoals regelmatig ventileren
Hoewel technologische hulpmiddelen zoals luchtkwaliteitsmeters en ventilatiesystemen nuttig zijn, begint een gezonder binnenklimaat vaak bij bewustwording en kleine gedragsveranderingen.
Regelmatig ventileren is essentieel, ook in de winter. Toch doen veel mensen in koude maanden juist het tegenovergestelde. Ventilatieroosters blijven dicht en ramen worden potdicht gehouden. De lucht wordt dan droger door verwarming, wat klachten kan veroorzaken zoals een droge huid of geïrriteerde luchtwegen.
De zomer: oververhitting
Tijdens de zomer is er een ander risico: oververhitting. In plaats van direct naar de airco te grijpen, is het volgens experts verstandiger om overdag zonwering te gebruiken en pas ’s avonds de ramen open te zetten voor natuurlijke verkoeling. Airconditioning kan een nuttige aanvulling zijn, maar is geen vervanging voor structurele ventilatie.
Ook in de keuken valt winst te behalen. Koken met de deksel op de pan vermindert de uitstoot van schadelijke stoffen, net als het aanzetten van een goed werkende afzuigkap. Veel mensen realiseren zich niet dat de plaatsing van de pan ook invloed heeft: door pannen op de achterste pitten te zetten, vangt de afzuigkap de meeste kookdampen beter op.
Daarnaast is het belangrijk om bronnen van luchtvervuiling binnenshuis te vermijden. Kaarsen, wierook en sommige luchtverfrissers zien er misschien gezellig uit, maar kunnen de luchtkwaliteit aanzienlijk verslechteren. Toch houdt slechts één op de vijf mensen hier rekening mee.
Op de werkvloer
Ook op de werkvloer speelt luchtkwaliteit een rol. Ongeveer een op de vijf werknemers ervaart regelmatig klachten als gevolg van een ongezond binnenklimaat. Toch doet lang niet elke werkgever daar iets aan. Slechts 19 procent van de ondervraagden geeft aan zijn of haar werkgever erop te wijzen. Dat is weinig, zeker als men bedenkt dat frisse lucht op de werkplek aantoonbaar bijdraagt aan concentratie, productiviteit en algemeen welzijn.
Volgens TNO kunnen slimme ventilatiesystemen en luchtkwaliteitssensoren hierin het verschil maken, maar de verantwoordelijkheid ligt niet alleen bij de werkgever. De overheid zou volgens de helft van de ondervraagden een veel actievere rol moeten spelen in het informeren over, en ondersteunen van, een gezond binnenklimaat. Vooral bij de aankoop of verbouwing van woningen wordt dit aspect vaak over het hoofd gezien. Ook subsidieregelingen worden als complex en ontoegankelijk ervaren.
Gezonde lucht hoeft niet duur te zijn
Een aanzienlijk deel van de Nederlanders (20 procent) is niet bereid te investeren in het verbeteren van de binnenlucht. Tegelijkertijd laat het onderzoek zien dat veel winst te behalen valt met eenvoudige, gratis maatregelen: dagelijks ventileren, vieze lucht vermijden, en regelmatig even naar buiten gaan voor frisse lucht.
Deze huishoudens komen toch in aanmerking voor zorgtoeslag
ChatGPT als therapeut? AI-chatbots kunnen leiden tot psychoses
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
