Jongeren pakken, ondanks bewustzijn klimaatverandering, toch vaker het vliegtuig.
Foto: Unsplash
Jongeren zijn zich steeds bewuster van de impact van hun gedrag op het klimaat. Tóch vliegen ze vaker, kopen ze meer kleding en douchen ze langer dan een paar jaar geleden. Het klinkt tegenstrijdig, en dat is het ook.
Uit nieuw onderzoek blijkt dat veel jonge mensen vastzitten in een soort klimaatverlamming: ze willen wel duurzaam leven, maar doen het steeds minder.
Uit het jaarlijkse onderzoek Duurzaam denken, duurzaam doen van onderzoeksbureau Ipsos I&O blijkt dat jongeren het klimaat steeds minder urgent vinden. Waar in 2019 nog 71 procent van de jongeren zich zorgen maakte, is dat nu gedaald naar 66 procent. Niet omdat ze het onderwerp onbelangrijk vinden, maar omdat andere zorgen, zoals oorlogen en woningnood, simpelweg urgenter voelen.
Bewust van het klimaat, maar verlamd
Wat opvalt: het bewustzijn over wat wél en niet goed is voor het klimaat groeit. Jongeren weten prima dat vliegen, vlees eten en fast fashion, een industrie die eigenlijk verplicht zou moeten recyclen, klimaatkillers zijn. Maar ondanks die kennis gedragen ze zich minder duurzaam dan in voorgaande jaren. Hun CO2-uitstoot steeg fors, vooral door vaker vliegen en meer energieverbruik in huis.
Gemiddeld stappen jongeren nu 1,2 keer per jaar in het vliegtuig, dat was in 2023 nog 0,9 keer. Ook douchen ze langer en stijgt de energierekening, net als hun kledingconsumptie: jongeren kopen gemiddeld 41 kledingstukken per jaar, tegenover 18 kledingstukken bij 65-plussers.
Oneerlijkheidsgevoel
Tijdens diepte-interviews gaven jongeren aan zich gevangen te voelen in een systeem dat duurzaam leven niet makkelijk of aantrekkelijk maakt. Duurzame keuzes zijn vaak duurder, minder toegankelijk en botsen met sociale gewoontes. Denk aan de enorme opkomst van goedkope kledingwebshops en influencers die vliegen promoten.
Toch zijn de gevolgen voor het klimaat zichtbaarder dan ooit. Schiphol verloor onlangs zelfs haar natuurvergunning omdat de luchthaven volgens verschillende natuur- en milieuorganisaties onterecht veel te veel vluchten uitvoert.
Daarnaast speelt het oneerlijkheidsgevoel een grote rol. Waarom zouden zij hun gedrag aanpassen als grote bedrijven blijven uitstoten alsof er niks aan de hand is? Of als andere landen zich ook niet houden aan klimaatdoelen? Veel jongeren zien hun eigen inspanning als een druppel op de gloeiende plaat en dat remt hun motivatie af.
Geen actie zonder dwang?
Volgens het onderzoek zouden jongeren best willen dat de overheid duidelijke regels stelt. Denk aan beperkingen op vervuilende producten of goedkoper maken van duurzame alternatieven.
Tegelijk zijn ze ook bang voor een te dwingende overheid. Het gevolg: stilstand. Zonder regels voelen jongeren zich machteloos, maar met regels vrezen ze verlies van vrijheid. En zo ontstaat dus die verlamming.
Denken aan het klimaat, maar nog even niet doen
Jongeren denken dus wel degelijk na over het klimaat. Vaak zelfs beter dan oudere generaties. Maar ze missen vertrouwen dat hun inzet echt verschil maakt, en dat anderen ook hun steentje bijdragen. Zonder dat vertrouwen, zo blijkt uit dit onderzoek, blijft duurzaam gedrag voor veel jongeren vooral iets voor later.
Onderzoek wijst uit: klimaatverandering tast smaak van kaas aan
Ziekteverzuim stijgt weer: vooral in de zorg veel mensen thuis
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
