Het zal je maar gebeuren. Je loopt nietsvermoedend door de stad, maar iemand volgt je stiekem en filmt je gezicht, billen en borsten. Supermarkten en winkels waarschuwen voor een verontrustend fenomeen: creepshots. KRO-NCRV-programma Pointer infiltreerde de afgelopen maanden in deze online wereld.
Creepshots zijn seksueel getinte foto’s en video’s die stiekem worden gemaakt van vrouwelijk personeel en klanten in winkels. Hierbij wordt ingezoomd op borsten en billen. Vervolgens worden deze beelden via besloten chatgroepen en internationale fora verspreid en schrijven de makers er seksualiserende commentaren bij.
Honderden creepshots online
Pointer ontdekte honderden seksueel getinte foto’s van nietsvermoedende Nederlandse vrouwen, waaronder minderjarige vakkenvullers. Creepshots van 24 vrouwen, gemaakt in Nederlandse supermarkten en winkels, staan online op een internationaal forum. De foto’s zijn inmiddels duizenden keren bekeken.
De beelden zijn gemaakt door achter vrouwen aan te lopen op straat, in het openbaar vervoer en zelfs op hun werk. Het gebeurt volgens het programma opvallend vaak in winkels en supermarkten. „Ze heeft geen idee wie er achter haar staat en haar fitte, dikke witte kontje fotografeert. Een van mijn beste foto’s tot nu toe”, is het commentaar van een voyeur bij foto’s van de billen van een klant in de Albert Heijn.
Soms volgen creepshot-makers een vrouw ook langere tijd door de winkel. „Ik stalkte haar en ontdekte dat ze een medewerker was die aan het shoppen was in de pauze”, aldus een creepshot-maker bij 15 foto’s waarbij is ingezoomd op de billen van een jonge vrouw in een supermarkt.
Een van de vrouwen die slachtoffer werd is Marlèna. Ze vertelt in het programma over een nare ervaring in de sportschool. „Ik was aan het lopen op de loopband en op een gegeven moment zag ik in de reflectie van het raam dat iemand mijn billen aan het filmen was. Ik had hem al eens eerder gezien en had toen het gevoel dat hij andere dames aan het filmen was.” Eerst was ze „in shock”, daarna besloot ze actie onder te nemen. „Ik ben hem gewoon terug gaan filmen. Daar werd hij heel ongemakkelijk van.” Ze heeft het ook bij de sportschool gemeld, waarna de man een waarschuwing heeft gehad. „Het geeft een naar gevoel dat iemand beelden van jou heeft. Je weet niet waar hij dat voor gaat gebruiken.”
Twee aangiftes
Twee vrouwen die Pointer de afgelopen maanden op creepshots identificeerde, hebben aangifte gedaan. In beide gevallen kwam uit het onderzoek ook een e-mailadres en IP-adres van de maker, die gedeeld zijn met de politie. In Groenlo heeft de moeder van een minderjarige vakkenvuller, die opdook op foto’s gedeeld in een besloten groep, melding gedaan bij de politie. De politie zegt de melding niet meer te kunnen vinden.
Een medewerker van een garagebedrijf in de provincie Gelderland werd ontslagen, nadat bleek dat hij creepshots maakte van klanten en collega’s en die online zette. Afgelopen zomer vond Pointer ook beveiligingsbeelden waarop een 25-jarige man was te zien die stiekem een vrouw fotografeerde. Op straat in Rotterdam maakte hij via een camera in zijn rugzak foto’s van haar borsten. Hij is door de politie opgepakt en zijn zaak ligt nu bij het Openbaar Ministerie. Het maken en verspreiden van creepshots is strafbaar en kan leiden tot jarenlange gevangenisstraf. Soms valt het namelijk onder stalking, waarvoor iemand maximaal drie jaar cel kan krijgen.
Supermarkten nemen maatregelen
Supermarktketens Jumbo, Albert Heijn, PLUS en Lidl alarmeerden naar aanleiding van de uitzending hun medewerkers. Ook AS Watson, eigenaar van ruim duizend Kruidvat-winkels, beraadt zich op maatregelen om het personeel bewust te maken van dit zorgwekkende fenomeen.
Albert Heijn heeft besloten dat ze dit onderwerp gaan toevoegen aan het trainingsaanbod voor personeel, om ze te waarschuwen en te informeren wat te doen als ze vermoedens hebben gefotografeerd te worden op de werkplek. Op het hoofdkantoor van deze supermarkt is er één melding over creepshots binnengekomen. De Jumbo onderzoekt of een fotografeer- en videoverbod in hun winkels juridisch haalbaar is. „We gaan ons uiterste best doen om de beelden offline te krijgen”, zegt een woordvoerder.
Je kunt Pointer terugkijken via NPO Start.
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
