De Miljoenennota 2026 schetst volgens de Algemene Rekenkamer een te rooskleurig beeld van de overheidsfinanciën. Het kabinet gaat uit van miljardenbezuinigingen en meevallers die onvoldoende zijn onderbouwd en waarvan de uitvoering zeer onzeker is.
Onlangs bracht Metro nog in kaart wat de Miljoenennota voor jouw portemonnee betekent. De koopkracht zou iets meer stijgen dan gedacht. Op Prinsjesdag leek de begroting nog op orde: er is een tekort, maar dat blijft binnen de Europese normen en de staatsschuld blijft relatief laag. Toch wijst de Rekenkamer erop dat veel van de plannen moeilijk uitvoerbaar zijn.
Asielopvang
Zo verwacht het kabinet een forse besparing op asielopvang. In 2026 is daar nog 4 miljard voor uitgetrokken, een jaar later slechts 1 miljard. Die daling gaat uit van veel minder asielzoekers, maar de cijfers geven daar geen aanleiding toe. Het plan oogt dus niet haalbaar.
Ook bij de EU-afdrachten rekent het kabinet zich rijk. Nederland wil een korting van 1,6 miljard euro bedingen in Brussel, maar dat is nog lang niet gelukt. Toch staat de opbrengst al in de boeken, terwijl het nog onzeker is of die ooit gerealiseerd kan worden.
Europees fonds en ‘kasschuiven’
Nederland rekent daarnaast op 2,9 miljard euro uit het Europese herstel- en veerkrachtfonds. Maar dat geld wordt pas uitgekeerd als duidelijk wordt verantwoord hoe eerdere subsidies zijn besteed. De Rekenkamer waarschuwt dat die verantwoording nog steeds niet op orde is. Ook dit plan kan daardoor lastig uitvoerbaar blijken.
Verder wordt veel gebruikgemaakt van ‘kasschuiven’: uitgaven die eigenlijk in 2026 gepland waren, worden doorgeschoven naar latere jaren. Dat levert tijdelijk een mooiere begroting op, maar maakt het in de praktijk moeilijker voor een volgend kabinet om de investeringen nog uit te voeren.
Defensie
In de beleidsarme begroting ontbreken nieuwe defensie-uitgaven, terwijl Nederland wel heeft beloofd de NAVO-norm te halen. Op termijn kan dat oplopen tot 19 miljard euro extra per jaar. Die miljarden staan nog niet in de boeken, maar zullen uiteindelijk wel moeten worden opgebracht. Dat maakt de plannen niet alleen duur, maar ook politiek én praktisch lastig uitvoerbaar.
Politieke keuzes
Hoe die defensie-uitgaven betaald moeten worden, wordt een belangrijk verkiezingsthema. Het CDA wil een ‘vrijheidsbijdrage’ via hogere belastingen, GroenLinks-PvdA wil wel meer geld voor defensie maar niet ten koste van de sociale zekerheid, en de VVD pleit juist voor bezuinigingen.
De Rekenkamer benadrukt dat de Miljoenennota op papier een positief beeld schetst, maar dat veel van de geplande besparingen en meevallers in werkelijkheid moeilijk uitvoerbaar zijn. Daarmee schuift het kabinet de problemen vooral door naar de toekomst.
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
