Steeds meer werkmailtjes komen deels uit de pen van kunstmatige intelligentie. Handig, zou je denken, want zo’n digitale assistent maakt je tekst netter en professioneler. Maar uit nieuw onderzoek blijkt: als je leidinggevende te veel op AI leunt, kan dat het vertrouwen van werknemers flink schaden.
Onderzoekers van de University of Florida en de University of Southern California vroegen ruim 1100 professionals hoe zij AI-gebruik in werkmails beoordelen. De uitkomst: een beetje hulp, zoals spellings- en grammaticacorrecties, vindt bijna niemand erg. Maar zodra een manager AI volop inzet voor persoonlijke of motiverende berichten, gaan er alarmbellen rinkelen.
Onoprecht en niet professioneel
Voor het onderzoek kregen deelnemers verschillende versies van een felicitatiebericht te lezen. In sommige versies had AI alleen wat taalfoutjes gecorrigeerd (lage AI-assistentie), in andere had de technologie de boodschap grotendeels of helemaal geschreven (hoge AI-assistentie). Daarna gaven de deelnemers hun mening over zowel de inhoud van het bericht als over de afzender.
De resultaten waren glashelder. Bij lage AI-assistentie vonden maar liefst 83 procent van de deelnemers de boodschap van hun leidinggevende oprecht en 95 procent professioneel. Maar als diezelfde boodschap grotendeels door AI was geschreven, daalde het oprechtheidspercentage naar zo’n 40 à 52 procent en het professionaliteitsoordeel naar 69 à 73 procent.
Eigen gebruik AI is niet erg
Een andere, best opvallende, uitkomst van dit onderzoek is dat mensen hun eigen AI-gebruik als mild beoordelen. Ongeacht of het veel of weinig is. Zodra het gaat om het gebruik van AI door anderen, vooral door leidinggevenden, wordt er kritischer gekeken.
De onderzoekers noemen dat verschil een perception gap. Bij collega’s vinden we AI-gebruik nog wel acceptabel, maar bij leidinggevenden ligt dat gevoeliger. Zeker bij berichten met een persoonlijk of motiverend karakter, zoals felicitaties of waarderingsmails.
Medewerkers vragen zich in zo’n geval af of de woorden wel uit het hart komen, of dat de manager maar een paar seconden heeft geinvesteerd in het laten genereren van een bericht. Het idee dat een compliment door een algoritme is bedacht, kan het gevoel van verbondenheid, waardering en vertrouwen flink aantasten.
Niet alleen in e-mails kan AI je helpen, ook WhatsApp heeft inmiddels een eigen slimme assistent, meldde Metro: het blauwe cirkeltje waarvan je je misschien afvroeg wat dat is.
‘Alsof er minder moeite is gedaan’
Dat vertrouwen is vaak gebaseerd op twee pijlers: competentie (kan deze persoon zijn of haar werk goed doen?) en integriteit (meent deze persoon wat hij of zij zegt?). Als AI het schrijfwerk overneemt, kan dat beide pijlers onder druk zetten.
„Zelfs als de boodschap inhoudelijk goed is, kan het gebruik van veel AI-assistentie het idee wegnemen dat de leidinggevende echt betrokken is”, leggen de onderzoekers uit. „Het voelt afstandelijk, alsof er minder moeite is gedaan.”
Bovendien maakt het gebruik van ChatGPT ons lui, bleek uit een ander onderzoek waar Metro onlangs over schreef.
AI makkelijk te herkennen
Ook bleek uit het onderzoek dat werknemers AI-gebruik vaak kunnen herkennen, zelfs als dat niet wordt verteld. Dat kan komen door te formele zinnen, een te perfecte schrijfstijl of juist een gebrek aan persoonlijke details. Hoe meer AI-kenmerken in de tekst, hoe groter de kans dat lezers gaan twijfelen aan de echtheid van de boodschap.
De onderzoekers adviseren leidinggevenden daarom om bij belangrijke of persoonlijke berichten altijd zelf de pen (of het toetsenbord) ter hand te nemen, desnoods met wat lichte AI-ondersteuning voor de afwerking. Het kost misschien iets meer tijd, maar levert vaak veel meer op in vertrouwen en verbondenheid.
Een eigen smartphone voor je dertiende? Onderzoekers raden het af
AI maakt dropshipping-webshops steeds geloofwaardiger
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
