Mensen met diabetes type 1 moeten hun hele leven lang insuline spuiten of een pomp dragen. Maar als het aan wetenschappers van het Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC) ligt, komt daar in de toekomst misschien verandering in.
Het LUMC doet mee aan een internationale studie die veelbelovende eerste resultaten laat zien: met behulp van stamcellen kunnen insulineproducerende cellen worden gekweekt die de ziekte mogelijk kunnen genezen. Er wordt vol ingezet op deze doorbraak en het LUMC richt samen met Stichting Diabetes Onderzoek Nederland (DON) een nieuw onderzoekscentrum op: Cure One. Hier bundelen wetenschappers en artsen hun krachten in de strijd tegen diabetes type 1.
Wat is diabetes type 1 ook alweer?
Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte waarbij het lichaam de eigen bètacellen in de alvleesklier aanvalt. Die cellen zijn verantwoordelijk voor de aanmaak van insuline, een hormoon dat nodig is om bloedsuiker te verwerken. Zonder insuline ontstaan serieuze gezondheidsproblemen zoals gevaarlijk hoge bloedsuikers, schade aan organen en op termijn hart-, nier- en oogproblemen. Patiënten moeten hun bloedsuiker continu in de gaten houden en zelf insuline toedienen.
Tot nu toe zijn behandelingen gericht op het controleren van diabetes type 1, niet op genezing. De nieuwe aanpak probeert dat te doorbreken door in te grijpen bij de oorzaak. In Nederland hebben zo’n 100.000 mensen deze vorm van diabetes.
Diabetes type 1 is anders dan diabetes type 2. Hoe je diabetes type 2 herkent, lees je hier.
Bestaande behandeling diabetes type 1
Een bestaande behandeling, de eilandjestransplantatie, waarbij insulineproducerende cellen uit donororganen worden overgezet, is slechts voor een klein aantal patiënten beschikbaar. Het tekort aan donoren en de noodzaak van zware afweerremmende medicatie maken deze behandeling beperkt toepasbaar.
De nieuwe techniek met stamcellen zou deze knelpunten kunnen oplossen en mogelijk op termijn een echte genezing bieden.
Stamcellen als bron van genezing
In het onderzoek worden pluripotente stamcellen gebruikt, cellen die zich tot elk type cel in het lichaam kunnen ontwikkelen. Wetenschappers slaagden erin om deze stamcellen in het laboratorium te laten uitgroeien tot insulineproducerende cellen.
In een klinische studie kregen patiënten met een gecompliceerde vorm van diabetes type 1 een infusie met deze gekweekte cellen. En met succes: na een jaar bleken de meeste deelnemers geen diabetes meer te hebben. Al is er nog meer onderzoek nodig, de eerste resultaten geven reden tot optimisme. De studie werd gepubliceerd in het New England Journal of Medicine.
Alle kennis onder één dak
Om deze doorbraak te versnellen, slaan het LUMC en Stichting DON de handen ineen. In het nieuwe onderzoekscentrum Cure One worden alle onderzoeken, technologie en expertise op het gebied van regeneratieve geneeskunde en diabetes type 1 samengebracht.
Professor Eelco de Koning, endocrinoloog en leider van het centrum, benadrukt dat stamcellen in potentie een onuitputtelijke bron van insulineproducerende cellen vormen. De grote uitdaging blijft om deze cellen te transplanteren zonder dat patiënten levenslang zware afweerremmers nodig hebben.
Wanneer weten we meer?
Stichting DON, dat al sinds 2006 wetenschappelijk onderzoek naar type 1 diabetes ondersteunt, financiert het centrum de komende jaren. Zo hopen onderzoekers en artsen samen een sprong te maken naar een toekomst zonder diabetes type 1.
Als dit lukt, zouden miljoenen mensen wereldwijd verlost kunnen worden van dagelijkse insuline-injecties en de risico’s van ernstige complicaties. De komende jaren worden de veiligheid en werking van de therapie uitgebreid onderzocht.
Meer weten over gezondheid? In deze stukken helpen we je op weg:
De aandoening sepsis: symptomen, risico’s en waarom het zo gevaarlijk is
Nieuw onderzoek naar Alzheimer: dit kunnen oorzaken zijn
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
