Heb je door de lichte, blauwe lucht in de avond soms meer zin om te gaan hardlopen, naar de sportschool te gaan of aan het werk te gaan? We zeggen vaak dat licht ons energie geeft. Dat klinkt logisch, maar is dat eigenlijk wel waar? Hoe werkt dat precies?
NTR Wetenschap onderzocht deze kwestie grondig. Want hoewel licht een belangrijke rol speelt, blijkt het effect op ons ritme toch ingewikkelder te zijn dan je zou denken. Dat heeft weer te maken met onze biologische klok, zo blijkt.
Langer licht, meer energie?
De zomer is in volle gang en de dagen lijken eindeloos doordat er meer daglicht is. Misschien merk je dat je meer energie hebt in deze periode. Maar wat doet dat licht eigenlijk met je? Chronobioloog Inês Machado Chaves vertelt dat het zomerlicht je meer energie geeft doordat het je biologische klok ‘reset’.
Ze legt uit: „Licht heeft verschillende effecten op ons lichaam, en een van de belangrijkste is dat het onze biologische klok helpt te resetten. In de zomer ervaren we door het licht meer positieve gevoelens. Ons lichaam functioneert beter, zowel fysiek omdat we waarschijnlijk meer uitgerust zijn, als psychisch, omdat licht een belangrijke rol te speelt bij het tegengaan van depressie.”
Biologische klok
Meer daglicht beïnvloedt ook je biologische klok. Je maakt daardoor minder slaaphormoon aan, blijft langer wakker en valt later in slaap. Machado Chaves zegt daarover: „De zomertijd zorgt er dan wel weer voor dat we allemaal een uur eerder verplicht opstaan. Vooral avondmensen hebben vaak al een slaaptekort en moeten daardoor nu zelfs een uur minder slapen. Dat is het echte probleem.”
Om dit te voorkomen, is het volgens NTR Wetenschap belangrijk om ’s ochtends lekker buiten te zijn. Hoe meer licht je dan opdoet, hoe makkelijker je ’s avonds weer in slaap valt en hoe beter je ’s ochtends uitgerust wakker wordt. Machado Chaves adviseert daarom om ’s avonds vooral fel, kunstmatig licht te vermijden. Nog beter zou het volgens haar zijn om de zomertijd af te schaffen. „Alle chronobiologen in Nederland en Europa pleiten op dit moment voor het afschaffen van de zomertijd”, zegt Machado Chaves.
Waarom daglicht zo belangrijk is
Energiek blijven gedurende de dag is voor iedereen belangrijk, en daarbij zijn verschillende factoren belangrijk waarmee je rekening moet houden. Daglicht is essentieel voor het in balans houden van je biologische klok. „Elke ochtend als je opstaat, stel je je biologische klok opnieuw af”, legt Mariana Figueiro uit, programmadirecteur van het lichtonderzoekscentrum van het Rensselaer Polytechnic. „Zo zorg je ervoor dat je biologische klok een ritme van 24 uur volgt in plaats van 24,2 uur.”
Het ochtendlicht, dat vooral rijk is aan intensief blauw licht, speelt een belangrijke rol bij het reguleren van je biologische klok. Tijdens de slaap stijgt het melatoninegehalte in je lichaam terwijl je kerntemperatuur daalt. Het is daarom volgens experts ideaal om rond vijf uur ’s ochtends op te staan, wanneer de zonsopgang zorgt voor een dosis blauw licht die het melatoninegehalte verlaagt en je lichaam helpt wakker te worden en zich aan te passen aan de lokale tijd. Uitslapen zit er in dat geval dus niet in.
Mariana Figueiro legt uit waarom het daarom lastig is om een gezond dagritme te behouden als je pas rond de middag de gordijnen opent. „Licht op het verkeerde moment is schadelijk”, zegt ze. „Maar te weinig licht overdag kan er ook voor zorgen dat je ook prikkelbaar wordt.”
Politie waarschuwt voor Loterij-oplichters: ‘Gefeliciteerd, u heeft 15.000 euro gewonnen’
Ozempic in het basispakket: hoeveel kost dat de Nederlander per persoon?
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
