Er blijkt geen ontkomen aan PFAS: onderzoek van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) wijst uit dat íedereen in Nederland de stoffen inmiddels in zijn bloed heeft. De gemeten waarden liggen bij de meeste mensen ook nog eens boven de gezondheidskundige grens, zo blijkt uit 1500 bloedmonsters uit 2016 en 2017. Wat voor gevolgen heeft dit voor je gezondheid en kun je er zelf iets aan doen?
PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) zijn chemische stoffen die slecht afbreken en zich ophopen in het milieu en in organismen. Ze zijn vrijwel overal en zitten ook in lage concentraties in voedsel en drinkwater. De stoffen worden door de industrie ook verwerkt in pannen, regenjassen en blusschuim. De chemicaliën komen in het milieu terecht doordat fabrieken ze lozen of uitstoten. Eerder onderzoek toont aan dat de stoffen effect kunnen hebben op de voortplanting en ontwikkeling van het ongeboren kind. Ook kunnen PFAS-varianten ‘een effect hebben op cholesterol in het bloed, effecten op de lever geven en nier- en testiskanker veroorzaken’, aldus een opsomming van het RIVM.
Niet iedereen wordt ziek
Het is al jaren duidelijk dat we in Nederland te veel PFAS binnenkrijgen. Dit gebeurt met name via het eten, maar ook een beetje via het drinkwater. Nu is er echter voor het eerst landelijk onderzoek gedaan naar de hoeveelheid PFAS in het bloed. „Met deze kennis kunnen we in de toekomst volgen of maatregelen om de blootstelling te verlagen effect hebben”, zo legt het RIVM uit. Ze benadrukken dat de uitkomsten van het bloedonderzoek niet betekenen dat iedereen ziek wordt door PFAS. „De effecten zijn afhankelijk van de hoeveelheid PFAS, de duur van de blootstelling en iemands persoonlijke gezondheidssituatie.”
Waar zijn PFAS-waardes het hoogst?
De PFAS-waardes zijn vooral hoog bij mensen die in de buurt van fabrieken in Dordrecht en rond de Westerschelde wonen. Van die fabrieken, Chemours bij Dordrecht en 3M in Vlaanderen, is bekend dat ze grote hoeveelheden pfas uitstootten. In het bloed van omwonenden zijn hogere waardes pfas gevonden dan bij de gemiddelde inwoner van Nederland.
Oppassen met deze producten
Volgens het RIVM kun je zelf ook het nodige doen om de PFAS-waardes in je bloed te laag te houden. Dit begint al bij het kopen van producten waar geen PFAS in zitten, maar ook in het goed volgen van de gebruiksaanwijzing bij producten waar wel PFAS in zitten. Als je producten met PFAS namelijk goed gebruikt, is het risico voor je gezondheid klein.
Het is in ieder geval belangrijk om te weten dat de volgende producten PFAS bevatten:
- Anti-aanbaklaag bij pannen
- Bakpapier
- Blusschuim (brandblusser)
- Buitensportkleding
- Cosmetica (bv. zonnebrandcrème)
- Impregneermiddel (voor kleding)
- Regenkleding
- Ski-wax
- Smeermiddel (bijv. voor fietsketting)
- Tapijt
- Tapijtreiniger
- Pizzadoos
Mocht je één van bovenstaande producten gebruiken, dan is het belangrijk dat je ze in de juiste afvalbak gooit. Op de website van Milieu Centraal kun je zien waar je alles precies moet weggooien.
Voedingsadvies
Omdat PFAS ook in voeding te vinden is, is het belangrijk om ook voldoende gevarieerd te eten. Zo voorkom je dat je vaak voedsel met een grote hoeveelheid PFAS eet. Daarnaast zijn er een aantal voedingsproducten die je beter niet te vaak of helemaal niet moet eten, namelijk:
- Groenten en fruit uit moestuinen rond een fabriek in Dordrecht: mocht je zelf een tuin of moestuin hebben binnen 1 kilometer van de fabriek van DuPont/Chemours, dan is het belangrijk dat je geen groenten of fruit hier uit eet. Op deze plek zitten veel PFAS in de bodem.
- Eieren van eigen kippen: uit een risicobeoordeling door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) blijkt dat Nederlandse hobbykipeieren te veel PFAS kunnen bevatten. Het Voedingscentrum adviseert daarom om geen eieren van eigen kippen te eten. Eieren uit de supermarkt, van speciaalzaken of van de markt zijn wel veilig. Die worden gecontroleerd en voldoen aan Europese normen.
- Zelf gevangen vis uit zoet water: het is belangrijk om niet te vaak zelf gevangen zoetwatervis uit Nederlandse wateren te eten. Denk aan paling, baars en forel. Doe je dit wel, dan krijg je te veel PFAS binnen. Varieer ook met het eten van zoetwater- en zoutwatervis. Het Voedingscentrum raadt aan om 1 keer per week vis te eten.
PFAS niet alleen in eten maar ook in andere producten, zo controleer je dat
Zelf eenvoudig PFAS uit drinkwater halen? Dat kan, blijkt uit nieuw onderzoek
PFAS in je paasei? Dit is er aan de hand met eieren van hobbykippen (en zijn supermarkteieren wel veilig?)
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
