Je voelt je opgejaagd, slaapt slecht en je hoofd draait overuren. Is het gewoon een drukke week, of speelt er iets anders? Stress en angst lijken op elkaar, maar zijn niet hetzelfde. En dat vraagt dus ook om een andere aanpak.
We leggen je uit hoe dat zit.
Stress heeft een duidelijke aanleiding
Volgens Judith S. Beck van het Beck Institute for Cognitive Behavior Therapy worden de begrippen stress en angst vaak door elkaar gehaald. Toch zijn er belangrijke verschillen, zo legt ze uit in TIME.
Stress ontstaat meestal wanneer je het gevoel hebt dat er te veel van je gevraagd wordt. Je kunt je geïrriteerd, verdrietig of boos voelen. Ook lichamelijk laat stress zich merken: je hartslag versnelt, je spieren spannen zich aan en je maag kan opspelen.
Het goede nieuws: stress heeft vaak een duidelijke oorzaak. Denk aan een deadline of ruzie. Als die situatie voorbij is, gaat het gevoel meestal ook weg.
Angst is vaag, maar hardnekkig
Bij angst is er vaak géén duidelijke aanleiding. Toch blijft het gevoel hangen. Het is vaak overdreven in verhouding tot wat er werkelijk aan de hand is. Volgens Beck kan langdurige stress zelfs uitmonden in een angststoornis.
„Stress en angst liggen op een glijdende schaal”, zegt ze. „Als je stress te lang negeert en het lukt je niet om ermee om te gaan, dan kan dat doorslaan naar angst.”
Dit gebeurt er in je lichaam
Bij stress schakelt je lichaam over op de welbekende vecht/vlucht/bevries-reactie. Je maakt stresshormonen aan zoals adrenaline en cortisol, je ademhaling versnelt, je spieren spannen zich aan. Kort gezegd: je lichaam maakt zich klaar om in actie te komen.
Dat is handig in acute situaties, maar als je lichaam continu in deze toestand blijft hangen, zoals bij angst, wordt het problematisch. Volgens therapeut Nina Westbrook blijft je brein dan als het ware in een gevaar-stand hangen, ook als er geen echte dreiging is. „Je zenuwstelsel krijgt geen rust. Dat is enorm uitputtend.”
Hoe pak je het aan?
Een eerste stap is simpel maar doeltreffend: geef woorden aan wat je voelt. „Zeggen ‘ik voel me gestrest’ is krachtiger dan je denkt”, legt Westbrook uit. „Zo kun je de oorzaak gaan herkennen.”
Stress kun je vaak aanpakken bij de bron. Ben je gespannen voor een presentatie? Dan kan beter plannen of oefenen helpen. In andere gevallen kan het helpen om grenzen te stellen of hulp te vragen. Andere stress-tips: verdeel grote taken in kleine stappen, maak een korte wandeling, praat met een vriend of geef jezelf toestemming om even ‘nee’ te zeggen.
Angst is vaak niet zo concreet. Daarom ligt de nadruk meer op het kalmeren van je zenuwstelsel en het aanleren van technieken die helpen in meerdere situaties. Denk aan ademhalingsoefeningen, mindfulness of beweging. Ook een vast dagritme, minder cafeïne en minder sociale media kunnen helpen.
Therapie kan hierin een sleutelrol spelen, zegt Westbrook. „Niet alleen krijg je tools aangereikt, je hebt ook een veilige plek om alles te verwerken.”
Charrel was 20 toen bleek dat hij agressieve huidkanker had: ‘De grond zakte onder m’n voeten vandaan’
Verbrand je meer calorieën als je meer zweet? Dit zegt de wetenschap
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
