Buitenlandse bestelbusjes en vrachtwagens op diesel of benzine mogen nu gewoon een zero-emissiezone binnenrijden, zonder dat daar een boete op volgt. De reden? Europese landen hebben geen afspraken gemaakt over het automatisch controleren van buitenlandse kentekens. Het kabinet weet ervan, maar kan er voorlopig weinig aan doen.
Nederland heeft op dit moment zestien zogeheten zero-emissiezones. Stuk voor stuk gebieden in de binnensteden waar vervuilende voertuigen niet meer welkom zijn. Alleen elektrisch of op waterstof mag nog. Steden als Utrecht, Amsterdam, Den Haag en sinds kort ook Groningen en Den Bosch doen mee.
Wie toch met een oude dieselbus de binnenstad in rijdt, kan een waarschuwing of een boete verwachten. Althans, als je een Nederlands kenteken hebt. Want daar wringt het: buitenlandse kentekens worden niet aangepakt. Zo lezen we in een kamerbrief.
Gat in de regels
Bij de ingang van de zones staan camera’s die kentekens scannen. Werkt prima bij Nederlandse voertuigen, maar door Europese privacywetgeving mogen gegevens van buitenlandse voertuigen niet zomaar worden gebruikt om milieuboetes te geven. Staatssecretaris Chris Jansen (PVV) moest dat deze week aan de Tweede Kamer uitleggen.
Jansen noemt het een probleem dat hij wil oplossen. Er is in Brussel gelobbyd om de regels aan te passen, maar dat is tot nu toe niet gelukt. De Europese wet laat slechts acht soorten verkeersovertredingen toe waarvoor landen elkaars kentekengegevens mogen opvragen. Binnenrijden van een zero-emissiezone zit daar niet bij.
Aparte deals met buurlanden
Nederland probeert nu losse afspraken te maken. Met België lijkt er binnenkort een akkoord te komen, zodat Belgische voertuigen straks wel beboet kunnen worden. Maar met Duitsland ligt het ingewikkelder. Daar mogen gegevens pas gedeeld worden na een overtreding, terwijl het Nederlandse systeem juist werkt met herkenning vooraf.
Zolang er geen Europese oplossing is, moet de handhaving op straat gebeuren. Gemeenten kunnen BOA’s inzetten om steekproeven te doen. Dat is arbeidsintensief en beperkt effectief. In Rotterdam blijkt uit een lokale telling dat ongeveer 3 procent van de voertuigen in de binnenstad een buitenlands kenteken heeft.
Oneerlijke concurrentie
Voor Nederlandse ondernemers voelt het wrang. Zij moeten investeren in een nieuw, schoon voertuig of ontheffing aanvragen. Buitenlandse collega’s kunnen voorlopig gewoon doorrijden. VVD-Kamerlid Hester Veltman noemt het onacceptabel: „Een Nederlandse ondernemer krijgt een boete, maar een Belgische dieselbus rijdt ongehinderd de zone in. Dat valt niet uit te leggen.”
De strengere regels zijn ingevoerd na het Klimaatakkoord van 2019. Het doel: minder uitstoot in steden. Voor ondernemers is er een overgangsregeling. Ze kunnen een tijdelijke ontheffing aanvragen via een centraal loket. Sinds de start in juli 2024 zijn er bijna 6000 aanvragen binnengekomen, waarvan het overgrote deel is goedgekeurd.
Tweede Kamer draait in beslissing over ‘vieze bedrijfswagens’, ondernemers niet blij
Diesel duurder, stekkerauto goedkoper: deze klimaatmaatregelen zijn al gelekt
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
